O outro día tiven un agradable “reencontro” cun vello “contertulio”: o amigo Batea.
Haberá xa uns cinco ou seis anos, que empezou a andaina do chat de La Voz de Galicia ; e nesta andaina nos embarcamos un grupo de persoas que nos fixemos asiduos a este "encontro" e que co paso do tempo se foi facendo máis e máis nutrido. Había persoas que estaban lonxe da casa e que atopaban ali un nexo coa terriña que lles axudaba a levar mellor a súa morriña; familias que quedaban para conversar a un prezo máis módico que as tarifas telefónicas do momento; investigadores, xornalistas, mecánicos, estudantes, hosteleiros, amas de casa, políticos, profesores,... galegos e non galegos, de Galicia e de fóra dela que nos xuntabamos para pasar un bo rato. Cada día: unha leria distinta.
Pouco a pouco, fomos conformando unha pequena gran comunidade, unha pequena rede social a través do chat. Naquel entonces, os blogs eran a excepción, e as ferramentas de mensaxería instantánea, comezaban a facerse un oco no mercado.
O caso é que co paso do tempo, por “haches” ou por “bes”, tiven que ir deixando un pouco de lado aquel meu “vicio” e costume practicado durante un par de anos, de “reunirme” cos colegas a parolar un pouco. Dende hai tres ou catro anos tan só fixen aparicións puntuais e en horarios que non coincidían co das “nosas” quedadas, para comprobar que aquel grupo inicial se fóra debilitando co paso do tempo.
O outro día, cando me atopei con “batea”, contoume que os encontros fornecéranse máis do que eu pensaba e que agora incluso procuraban facer unha xuntanza anual con merenda e licor-café de por medio (isto último o engado eu porque estou case seguro de que será así); non estaban todos (moitos fómonos espallando) pero foron quen de manter o grupo, que foi medrando e mudando como é lóxico co paso do tempo.
O IRC “chat”, é sen dúbida unha das ferramentas de “comunicación” (intercambio de información intencional entre persoas) clásicas, básicas e nucleares no desenvolvemento de internet; e aínda que agora estanse a utilizar cada vez máis, unha gran variedade de ferramentas de mensaxería instantánea que engaden outros complementos á conversa. As bases do uso do chat, permanecen e esténdense ás súas evolucións.
O chat segue a ser a canle de comunicación a través de internet preferida dos máis xoves, e dos que non o son tanto, a nivel mundial. Moitos foron os encontros e desencontros que tiveron e teñen lugar a través desta ferramenta: negocios, negocietes; novas parellas, divorcios; experiencias solidarias (cousas boas e coussa malas, como a vida mesma); experiencias docentes, ... todo tipo de encontros, que teñen como nexo común o diálogo participación, e tantos temas como variedade de persoas nos podemos atopar nos diversos ámbitos sociais.
Sen dúbida, a mellor forma de conversar cos demais, é cara a cara, pero cando algún dos interlocutores non pode asistir fisicamente á charla, o chat (e os seus derivados) son unha excelente ferramenta para mantela.
No ámbito educativo, o seu uso docente é o mesmo que o de calquera conversa que teña lugar no proceso de ensino, coas peculiaridades propias do medio (dependencia e mediación dos ordenadores e da rede).
O intercambio de impresións en tempo real é moito máis fluído que o asincrónico (propio por exemplo dos foros, incluso dos blogs), e se pode utilizar para realizar explicacións; atender titorías; como punto de encontro dos estudantes para realizar traballos ou para manter conversas informais sobre diversas temáticas.
Algúns usos e aspectos ater en conta cando usamos o chat nas clases:
- A programación de sesións de Chat con fins titoriais ou monográficos implica que todos os participantes teñan “estudado” (revisado) con anterioridade os materiais obxecto de estudio e isto require unha coidadosa planificación e xestión das instrucións, previas ao inicio da actividade.
- Un uso bastante habitual, é a organización de encontros moderados, con expertos (persoas de referencia sobre unha temática determinada), nos que se poden alternar explicacións e roldas de preguntas.
- A posibilidade de envío de mensaxes privadas, permite crear conversas con limitación de interlocutores, axudando a personalizar o proceso de ensino e facilitando o desenvolvemento de actividades de tipo colaborativo entre os estudantes.
De "netiqueta ": Algúns consellos de bos modais no Chat:
- Debemos procurar respectar as “quedadas” como se fosen citas presenciais, para o caso é o mesmo.
- Procuremos non facer algo que non nos gustaría que nos fixesen a nós
- Fagamos o esforzo de pensar (aínda que sexa un pouquiño) antes de escribir, queda todo recollido e ás veces deixámonos levar pola conversa e podemos meter a pata; neste caso as palabras non as leva o vento.
- Non debemos escribir en maiúsculas, xa que equivale a falar berrando e iso amola bastante
- Evitade textos e mensaxes excesivamente longas, equivale a monopolizar a conversa e resulta máis pesado de seguila.
- Procuremos non perdernos no medio das “pseudoconversas” que se manteñen entre os distintos participantes, é moi importante procurar seguir o fío.
- Respectemos a privacidade e a intimidade do resto de usuarios, se alguén nos quere contar algo xa nolo dirá, pero o medio sérvenos en ocasións de “parapeto” para sentirnos máis seguros e abrirnos aos demais.
- Non “ataquemos” aos usuarios que cometan erros tipográficos, xa que é moi doado equivocarse co teclado, e non todo o mundo ten a mesma soltura, nin un coñecemento da lingua apropiado, cada un se comunica como pode ou como sabe. Se nunha clase imos controlar a escrita dos alumnos, cómpre que llo digamos para que se esforcen e tomen as medidas oportunas.
- Os saúdos automáticos, publicidade e mensaxes periódicas non son ben recibidas, e resultan molestas
- Teñamos en conta o contexto e a orixe dos seus contertulios. Evitade malas interpretacións das súas expresións, “chistes”,...
Tedes feito outros usos docentes do chat? como credes que se pode mellorar a netiqueta proposta para o seu uso?
que vía 
